بررسی جنبه های زیبایی شناختی هنجارگریزی نحوی در شعرهای آزاد نیما یوشیج

در این پژوهش مجموعه شعرهای آزاد نیما یوشیج براساس چهارچوب نظری موجود در سبک¬شناسی با عنوان نظریۀ برجسته¬سازی، و مهم¬ترین مبحث موجود در آن به نام هنجارگریزی، مورد بررسی قرارگرفته است.در واقع، در این تحقیق برآنیم که زبان¬شناسی را به عنوان ابزار مناسبی برای تجزیه و تحلیل¬ نحوی متون ادبی نشان دهیم و ادبیات را حوزه¬ای درخور توجّه برایبررسی¬های زبان¬شناسی معرفی نماییم. از آنجایی که مطالعات زبان¬شناختی آثار ادبی در ایران پیشینۀ زیادی ندارد، انجام این تحقیق می¬تواند تأثیرات نظریه¬های زبان¬شناسی و به خصوص نظریۀ هنجارگریزی را بر آفرینش ادبی بیشتر روشن نماید؛ به علاوه با مشخص کردن شگردهای نحوی مورد استفادۀ نیما یوشیج به منظور ایجاد شگفتی و زیبایی کلام، این قبیل یافته¬ها می¬توانند در خلق آثار ادبی از طریق هنجارگریزی نحوی به کار روند. در این پژوهش، مجموعه شعرهای آزاد نیما یوشیج که 170 عنوان شعر را تشکیل می¬دهد مورد بررسی قرار گرفتند و کلیۀ بندهای اشعار به صورت جزء به جزء و با در نظر گرفتن آنها به عنوان نثری که باید بر اساس ساخت و قواعد نحوی زبان فارسی از ساخت بی¬نشان(sov) پیروی کنند، تجزیه و تحلیل شدند. ابتدا ساخت نحوی و نوع آرایش جمله¬ها در هر بند طبق قواعد مذکور مشخص و سپس هنجارگریزی¬های نحوی که به دنبال فرایند حرکتی ایجاد شده بودند، معلوم گردیدند.پس از بررسی¬ها مشخص شد که 22 نوع هنجارگریزی نحوی حرکتی در شعرهای آزاد نیما یوشیج رخ داده است که انتقال فعل به آغاز جمله با 1006 مورد، بیشترین بسامد و انتقال پرسشواژه با 14 مورد، کمترین بسامد را به خود اختصاص داده است. به طور کلّی، بر اساس پژوهش صورت گرفته، می¬توان نتیجه گرفت که فرایند هنجارگریزی حرکتی در شعرهای آزاد نیما یوشیج یکی از خصایص سبکی و عوامل زیبایی آفرینی در اشعار او به شمار می رود.